Δημός Βισαλτίας -Διοικητική διαίρεση

Dimos Visaltias EnotitesΟ Δήμος Βισαλτίας είναι δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που συστάθηκε την 1η Ιανουαρίου 2011 από τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αχινού, Βισαλτίας, Νιγρίτας και Τραγίλου. Το νότιο - νοτιοδυτικό μέρος του είναι ορεινό (400-1000 μέτρα), ενώ το βόρειο - βορειοανατολικό μέρος του είναι πεδινό.

Δημοτικές ενότητες και οικισμοί

Ο Δήμος Βισαλτίας διαιρείται σε 4 δημοτικές ενότητες .

  • Δημοτική Ενότητα Νιγρίτας που περιλαμβάνει την  Δημοτική κοινότητα Νιγρίτας  και τις Τοπικές κοινότητες Ανθής, Θερμών ,Τερπνής και  Φλαμπούρου.
  • Δημοτική  Ενότητα Αχινού που περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Σιτοχωρίου , Αχινού , Δάφνης (οικισμοί Δάφνης,Ορέσκειας) , Ζερβοχωρίου, Λευκότοπου, Πατρικίου και  Χουμνικού (οικισμοί Χουμνικού , Λαγκαδίου)
  • Δημοτική  Ενότητα Βισαλτίας που περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Δημητριτσίου, Αγίας Παρασκευής,Αμπέλων, Βέργης, Λυγαριάς, Νικόκλειας, Σησαμιάς και Τριανταφυλλίας.
  • Δημοτική  Ενότητα Τραγίλου που περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μαυροθάλασσας, Αγίου Δημητρίου, Αηδονοχωρίου, Ευκαρπίας, Ιβήρων, Καστανοχωρίου  και Τραγίλου

Δημοτική ενότητα Βισαλτίας

Ο δήμος Βισαλτίας του προγράμματος Καποδίστριας ήταν δήμος που λειτούργησε την περίοδο 1999-2010. Συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Το 2010 καταργήθηκε και εντάχθηκε στον νέο διευρυμένο δήμο Βισαλτίας. Βρισκόταν στο δυτικό τμήμα του νομού. Ο δήμος αποτελείτο από 8 δημοτικά διαμερίσματα και είχε συνολικό πληθυσμό 8.563 κατοίκους. Έδρα του δήμου ήταν το Δημητρίτσι.

Τοποθεσία


13χλ Β.Δ. της Νιγρίτας στο δρόμο προς Θεσσαλονίκη συναντάμε το Δημητρίτσι (1001 κάτοικοι απογραφή 2011, 1461 κάτοικοι απογραφή 2001) κωμόπολη που με το νόμο «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ» ήταν η έδρα του Δ. Βισαλτίας αποτελούμενη από τα χωριά «Δημητρίτσι», «Λυγαριά», «Σησαμιά», «Αγία Παρασκευή», «Νικόκλεια», «Βέργη», «Τριανταφυλλιές» και «Άμπελοι». Οι κάτοικοι είναι ντόπιοι και πρόσφυγες. Οι πρόσφυγες προέρχονται από τις περιοχές της Σμύρνης και τα κουβούκλια της Προύσας της Μ. Ασίας σε ποσοστό περίπου 10% και εγκαταστάθηκαν εδώ μετά τη μικρασιατική καταστροφή του 1922, όταν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να καταφύγουν στην Ελλάδα. Την ίδια εποχή ήρθαν και μερικές οικογένειες Θρακιωτών.


Ιστορία του χωριού


 

Η πρώτη αναφορά στο χωριό Δημητρίτσι γίνεται ιστορικά στα 1185 μ.Χ. Νωρίτερα δε γίνεται μνεία του ονόματος του χωριού. Ίσως δε μαρτυρείται από ιστορική άποψη. Το 1185 οι Νορμανδοί, που κατάγονταν από τη Γαλλία και είχαν καταλάβει την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, πέρασαν στο Δυρράχιο της Αλβανίας και στη συνέχεια επιτέθηκαν εναντίον της Θεσσαλονίκης, την οποία κατέλαβαν και λεηλάτησαν άγρια. Κατόπιν κατέλαβαν τις Σέρρες, την Αμφίπολη και την Κομοτηνή, ενώ ο κύριος όγκος του στρατού τους συγκεντρώθηκε στην πεδιάδα στο χώρο του Δημητρίτζη. Εκεί έφτασε και ο βυζαντινός στρατός του Ισαακίου Αγγέλου με επικεφαλής το στρατηγό Αλέξιο Βρανά, γόνο της μεγάλης αριστοκρατικής και στρατιωτικής οικογένειας των Βρανάδων. Πράγματι στο χώρο αυτό δόθηκε αποφασιστική μάχη και οι Νορμανδοί έπαθαν πανωλεθρία. Αμέσως εγκατέλειψαν τη Θεσσαλονίκη και εξεκένωσαν το Δυρράχιο. Αναφορικά με το όνομα χώρος του «Δημητρίτζη», όπως αναφέρεται στην ιστορία, είναι πολύ πιθανό ότι ο χώρος αυτός δωρήθηκε από τον αυτοκράτορα, όπως ήταν συνήθεια κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους, στο Δημητρίτζη, που ίσως ήταν άρχοντας ευγενής, δυνατός όπως έλεγαν τότε, που πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στην Αυτοκρατορία. Ίσως πάλι να ήταν στρατηγός, όπως σχετική παράδοση προφορική αναφέρει, ο οποίος έπεσε σε κάποια μάχη που προηγήθηκε εκείνης του 1185μ.Χ. στο χώρο του Δημητρίτζη. Το όνομα Δημητρίτσι είναι μεταγενέστερος παραφθαρμένος τύπος του ονόματος Δημητρίτζη, που επήλθε με την πάροδο του χρόνου και από τον τύπο αυτόν πολύ πιο εύκολα προήλθε η ονομασία του χωριού Δημητρίτσι.

(Πηγή: Ε.Παπαθανασίου «Βισαλτία Ιστορία-Λαογραφία» , 2012)

 

Περιγραφή


Στο κέντρο του χωριού υπάρχει η κεντρική πλατεία, όπου κάθε Δευτέρα γίνεται η υπαίθρια αγορά το λεγόμενο «παζάρι». Ανατολικά αυτής συναντάμε πρώτα το Κοινοτικό κατάστημα και ακριβώς διπλά τον Ι.Ν. του Αγίου Δημητρίου, ο οποίος είναι και ο προστάτης του χωριού. Η εκκλησία αυτή κτίστηκε το 1971 δίπλα στην θέση της παλιάς η οποία γκρεμίστηκε και κάθε Κυριακή και γιορτή γεμίζει από κόσμο μιας και οι ενορίτες του χωριού εκκλησιάζονται πάρα πολύ. Νότια, λίγο πιο πάνω από τα νεκροταφεία σ’ ένα χώρο γεμάτο πλατάνια και βυσσινιές υπάρχει το Ι.Π. του Αγίου Γεωργίου. Λένε ότι εκεί βρισκόταν το παλιό χωριό. Ανατολικά στον προσφυγικό μαχαλά, στην κουφάλα ενός πλατανιού είναι το Ι.Π. του Αγίου Γερασίμου όπου κάθε χρόνο στις 20 Οκτωβρίου γίνεται αρτοκλασία. Πίσω από την εκκλησία βρίσκεται το 6θέσιο δημοτικό σχολείο ( δυναμικότητας 110 μαθητών που συγκεντρώνονται από τα γύρω χωριά). Το Νηπιαγωγείο βρίσκεται πάνω στον περιφερειακό δρόμο (δυναμικότητας 20 νηπίων). Βόρεια δίπλα στο γήπεδο της ποδοσφαιρικής ομάδας «ΑΠΟΛΛΩΝ» με κιτρινόμαυρα χρώματα φανέλας είναι το γυμνάσιο, ένα σύγχρονο κτίριο με δύναμη 60 μαθητών. Ανατολικά στον προσφυγικό μαχαλά είναι ο παιδικός σταθμός, κτίριο που χτίσθηκε το 1980 με δύναμη παιδιών 20. Τέλος λίγο έξω από το χωριό στο δρόμο για Θεσ/νίκη βρίσκεται το Ι.Π. της Ζωοδόχου Πηγής και κάθε χρόνο οι κάτοικοι την ημέρα της γιορτής του διοργανώνουν κουρμπάνι.


 

Πρωτογενής Τομέας


ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ :

Πεδινή-λοφώδης περιοχή της πεδιάδας του Στρυμόνα σε απόσταση 3χλμ. από την κοίτη του Στρυμόνα. Στο πεδινό μέρος, το οποίο είναι αρδευόμενο με ένα από τα καλύτερα αρδευτικά δίκτυα της Ελλάδας μέσω Τ.Ο.Ε.Β υπάρχουν οι γόνιμες εκτάσεις του (8.849 στρ) όπου καλλιεργούνται καλαμπόκια, βαμβάκια, σακχαρότευτλα, τριφύλλι και σιτηρά κατά κύριο λόγο.

Στο λοφώδες (4.200 στρ) συναντάμε σιτηρά, καπνά, σουσάμι, δενδροκαλλιέργειες (αμυγδαλεώνες, ελαιώνες), λίγα μποστάνια και πολλούς αμπελώνες. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να δώσουμε στα μποστάνια και στους αμπελώνες.

ΜΠΟΣΤΑΝΙΑ

Η περιοχή ήταν από παλιά γνωστή για τα καρπούζια της και τα σταφύλια της που ήταν περιζήτητα στις Σέρρες. Ξεκινούσαν από το πρωί με τα κάρα φορτωμένα, έφταναν στην πόλη μετά από 3-4 ώρες, στέκονταν σε κάποιο σημείο του παζαριού και φώναζαν « ελάτε να πάρετε Δημητριτσνά καρπούζια και σταφύλια» και το απόγευμα ήταν στα σπίτια τους με τα κάρα άδεια από πραμάτεια και τις τσέπες γεμάτες λεφτά.

Συγκεκριμένα εδώ ευδοκιμούσαν κάποιες παλιές ποικιλίες που καλλιεργούνται ακόμη και σήμερα σε ελάχιστο όμως βαθμό. Οι ποικιλίες αυτές είναι ο «Γκιουλές» και η «Λαγουνίκα», γνωστές και ως χειμωνιάτικα καρπούζια. Αυτά τα έκοβαν το καλοκαίρι όταν ωρίμαζαν, έτρωγαν το μέσα και τη φλούδα τους, επειδή ήταν χοντρή, την έκαναν γλυκό. Μερικά καρπούζια αποθηκεύονταν επίτηδες σε ένα δροσερό μέρος για το χειμώνα και όταν η οικογένεια ήθελε φρούτο τα έπαιρναν και τα έτρωγαν.

ΑΜΠΕΛΙΑ

Οι αμπελώνες που συναντάμε ήταν διάσπαρτοι , λόγω πολυτεμαχισμένου κλήρου, κυρίως στο λοφώδες τμήμα του χωριού σε μικροεκτάσεις 1-3 στρ και δημιουργούν ένα σύνολο 1.200 στρ. Απ΄ αυτούς οι μισοί είναι παλιοί από το μέχρι το 1970 και οι άλλοι μισοί από το 1970 και μετά και απαρτίζονται από παλιές ντόπιες ποικιλίες και σύγχρονες ( οινοποιήσιμες και επιτραπέζιες). Οι κυριότερες είναι :

1.Cinsault (Σενζω). Ερυθρή οινοποιήσιμη ποικιλία η οποία δεν γνωρίζουμε ποτέ πρωτοκαλλιεργήθηκε στην περιοχή μας. Παράγει αρωματικά κρασιά με μέτριο χρώμα. Η ποικιλία αυτή προτιμάται από μερακλήδες διαφόρων περιοχών κυρίως του νομού μας, οι οποίοι έρχονται και αγοράζουν σταφύλια για να κάνουν το δικό τους κρασί, αλλά κυρίως για το δικό τους αρωματικό τσίπουρο. Η συνταγή για τσίπουρο με γλυκάνισο είναι η εξής: στη δεύτερη βράση (ματάβραση) βάζουμε 7-8 κιλά γλυκάνισο και 100 γρ. μαστίχα Χίου.

2. Καλογριά ( Κονιάρι ή Κόνιαρος): Παμπάλαια όψιμη ερυθρή ποικιλία που συναντάται μόνο στην περιοχή της Βισαλτίας (Νιγρίτα. Τερπνή, Νικόκλεια, Βέργη, Δημητρίτσι, Άμπελοι). Εικάζεται ότι ήρθε από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας γι αυτό και Κονιάρι. Τώρα γιατί στο Δημητρίτσι λέγεται Καλογριά δεν ξέρω… Διακρίνεται για το έντονο σκούρο κόκκινο χρώμα και τα ιδιαίτερα αρώματα της. Συνδυάζεται με το Λημνιό και βγάζει εκλεκτό κρασί ιδανικό για παλαίωση. Επειδή η ποικιλία αυτή βγάζει πολλά πανωστάφυλλα (κορφάδια, καμπανούλες) ο τρύγος γίνεται δυο φορές, μια με τα κάτω στις αρχές Οκτωβρίου όπου φτιάχνουν κυρίως το κρασί και ότι μένει τσίπουρο και μια με τα πάνω αρχές Νοεμβρίου για να κάνουν τσίπουρο. Παλιά έκαναν τη λεγόμενη σταφλαρμιά (χειμωνιάτικο φρούτο). Πως γινόταν; Έπαιρναν το κορφάδι και το κοτσάνι και λίγη κληματόβεργα, το βουτούσαν μέσα στο κρασί, το άφηναν λίγες μέρες μέσα σε αυτό (1ή 2) και κατόπιν το κρεμούσαν κάπου ψηλά στο ταβάνι (γκριντιά) για να στεγνώσει. Όταν ήθελαν να φάνε καμία ρώγα, έβαζαν τη σκάλα, ανέβαιναν πάνω σε αυτή, ξεκρεμούσαν ένα τσαμπί και έτρωγαν χειμωνιάτικο κρασάτο σταφύλι.

3. Λημνιό: Όψιμη, ερυθρή, αρωματική, ντόπια ποικιλία.

4. Μπατίκι: Δεν υπάρχει πια. Το μόνο που διασώζεται απ αυτό είναι ένα ντόπιο τραγούδι.

5.Αετονύχι: Όψιμη, ερυθρή, επιτραπέζια, χοντρόφλουδη ποικιλία με μεγάλο αραιό τσαμπί.

6.Άσπρο καρυδάτο: Λευκή, επιτραπέζια, ψιλόφλουδη ποικιλία, ίσως η καλύτερη στον κόσμο. Τρως μια ρώγα, σκάνε τα ζουμιά στο στόμα και θέλεις κι άλλη κι άλλη.. Το μόνο ελάττωμα που έχει είναι ότι έχει λίγα κουκούτσια. Τα φύλλα του είναι πολύ λεπτά για αυτό και είναι ιδανικά για σαρμαδάκια (τα καλύτερα!)

7. Μαύρο καρυδάτο: Όψιμη, ερυθρή επιτραπέζια ποικιλία.

8. Ζουμιάτικο: Λευκή οινοποιήσιμη ποικιλία, ιδανική για ρετσίνα λόγω του χαμηλού αλκοολικού του τίτλου.

9. Ροζακί: Λευκή οινοποιήσιμη και επιτραπέζια ποικιλία κατάλληλη για ρετσίνα και για τσίπουρο.

10.Κοκκινέλι: Ανοιχτή ερυθρή, οινοποιήσιμη ποικιλία μόνο για τσίπουρο.

11.Campernet (Καμπερνέ): ερυθρή οινοποιήσιμη.

12.Merlot (Μερλό): ερυθρή οινοποιήσιμη.

13.Sirah (Σιρά): ερυθρή οινοποιήσιμη.

14.Μοσχάτο Αμβούργου: Ερυθρή, επιτραπέζια, οινοποιήσιμη ποικιλία.

15.Μοσχάτο Αλεξανδρείας: Λεύκη, επιτραπέζια και οινοποιήσιμη ποικιλία.

16.Σουλτανίνα: Λευκή, επιτραπέζια ποικιλία.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Υπάρχουν 2,500 κυρίως σταβλισμένα αιγοπρόβατα και 200 αγελάδες.

Δευτερογενής Τομέας


Οργανωμένη βιομηχανική περιοχή δεν υπάρχει και οι κυριότεροι τομείς δραστηριότητας εντοπίζονται στην επεξεργασία και μεταποίηση αγροτικών προϊόντων. Συγκεκριμένα υπάρχει οινοποιείο, αποστακτήριο, ελαιοτριβείο, ξηραντήριο καλαμποκιών. Επίσης δραστηριοποιούνται δύο βιοτεχνίες παραγωγής αρτοσκευασμάτων και γλυκών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο χωριό φτιάχνεται το παραδοσιακό γλυκό «πονηρό» που δεν το βρίσκει κανείς σε άλλη περιοχή της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα τυλιχτό σιροπιαστό γλυκό με σαντιγί. Τέλος υπάρχουν και ορισμένες μονάδες επεξεργασίας ξύλου, αλουμινίου και σιδηροκατασκευών καθώς επίσης και παραγωγής επίπλων.

Τριτογενής Τομέας


Στο χωριό λειτουργεί Αγροτικό Ιατρείο, Ταχυδρομικό Πρακτορείο, Γραφείο ΤΟΕΒ, ΚΑΠΗ, Πολιτιστικό Κέντρο. Στον τομέα της εκπαίδευσης λειτουργούν δύο φροντιστήρια ξένων γλωσσών και πληροφορικής. Επίσης υπάρχει φαρμακείο, λογιστικό γραφείο, κατάστημα με ηχητικές εγκαταστάσεις και ανθοπωλείο.

Αναφορικά με άλλες υπηρεσίες που εντάσσονται στο χώρο των ελευθέρων επαγγελματιών π.χ. ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, κομμωτήρια, αισθητικοί δε λείπουν από το χωριό. Ακόμη στο Δημητρίτσι θα βρείτε λογιστικό γραφείο, συνεργεία αυτοκινήτων και βουλκανιζατέρ. Όσον αφορά τους χώρους αναψυχής παρατηρούνται αρκετά καφενεία, καφετερίες, ταβέρνες, ψησταριές και μια πιτσαρία-μπουγάτσα.

Τέλος ο τομέας του εμπορίου είναι αναπτυγμένος σε ικανοποιητικό βαθμό καλύπτοντας τις ανάγκες των κατοίκων στα βασικά είδη διατροφής αλλά και σε κάποια εξειδικευμένα είδη. Υπάρχουν 3 μικροπαντοπωλεία ενώ συχνά συναντούμε και άλλα καταστήματα λιανικού εμπορίου (οικοδομικά υλικά, γεωργικά φάρμακα, περίπτερα, κρεοπωλεία, βενζινάδικα, ζαχαροπλαστεία κ.α.)

Πολιτιστική δραστηριότητα


Ο Πολιτιστικός Σύλλογος

Το 1980 ιδρύθηκε ο «Εκπολιτιστικός Όμιλος Δημητριτσίου» από μια ομάδα νεαρών και στα τόσα χρόνια συνεχούς λειτουργίας του, έχει παρουσιάσει μεγάλο πολιτιστικό έργο. Στον όμιλο λειτουργούν 5 τμήματα εκμάθησης παραδοσιακών χορών ηλικίας από 4 έως 65 ετών, δανειστική βιβλιοθήκη καθώς επίσης και Τράπεζα Αίματος. Παλαιότερα λειτουργούσαν και τμήματα ζωγραφικής, σκάκι και αρμονίου. Ο Σύλλογος διαθέτει περίπου 24 ανδρικές φορεσιές και 32 γυναικείες που αντιπροσωπεύουν περιοχές Μακεδονίας, Θράκης και Ηπείρου.

Σχεδόν κάθε χρόνο τα μέλη του Συλλόγου κατασκευάζουν ημερολόγια είτε με γλυκά του κουταλιού που ετοιμάζουν οι γυναίκες του χωριού είτε με τσιπουράκια από τοπικούς παραγωγούς. Τέλος άλλη μια δραστηριότητα του Συλλόγου είναι η διοργάνωση σεμιναρίων πάνω σε διάφορα κοινωνικά και ιατρικά θέματα σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης Ενηλίκων Σερρών καθώς επίσης και με το Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου.

Η δραστηριότητα του Συλλόγου μας έχει αναγνωριστεί Πανελλαδικά, με συμμετοχές των χορευτικών μας τμημάτων σε πολλά χωριά του Νομού μας, σε πολλά μέρη της Ελλάδας καθώς επίσης και στο εξωτερικό, όπως στη Γερμανία και πιο πρόσφατα τον Απρίλιο του 2009 στο Βελιγράδι Σερβίας.

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις

Κάθε καλοκαίρι ο Εκπολιτιστικός Όμιλος διοργανώνει τις πολυήμερες εκδηλώσεις με την επωνυμία «ΔΗΜΗΤΡΙΤΣΙΑ», που είναι θεσμός στην περιοχή μας, όπως και την Κ. Δευτέρα διοργανώνει τα «ΚΟΥΛΟΥΜΑ». Οι δραστηριότητες συνεχίζονται με αναβιώσεις εθίμων όπως τα κάλαντα της Χελιδόνας και του Λαζάρου. Επίσης στην αρχή κάθε έτους, διοργανώνει τον ετήσιο χορό συγκέντρωσης των ετεροδημοτών. Να μην παραλείψουμε τη γιορτή των Χριστουγέννων και το αποκριάτικο πάρτυ που γίνονται από το Σύλλογο για τους μικρούς μας φίλους.

Αθλητική δραστηριότητα

Η ποδοσφαιρική ομάδα «ΑΠΟΛΛΩΝ» Δημητριτσίου ιδρύθηκε το 1942 και έχει να επιδείξει σημαντικές επιτυχίες στην ιστορία της. Σήμερα λειτουργούν δύο ομάδες, η μεγάλη ομάδα που αγωνίζεται σε επίπεδο β΄ τοπικού και η μικρή ομάδα που απαρτίζεται από 20 μικρούς ποδοσφαιριστές και συμμετέχει στο παιδικό πρωτάθλημα. Παράλληλα πολλά παιδιά του χωριού προπονούνται και αγωνίζονται σε αθλήματα του στίβου όπως σφαίρα, δίσκο, ταχύτητες κ.α.